«Η Πυρά της Ματαιοδοξίας»
Γράφει η Μαρία Σιταρίδου-Τρουλάκη
Στις 7 Φεβρουαρίου 1497, οπαδοί του Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα μάζεψαν σε μία πλατεία της Φλωρεντίας χιλιάδες βιβλία αρχαίων συγγραφέων καθώς και μουσικά όργανα, πίνακες, γλυπτά , καθρέφτες, καλλυντικά, γυναικεία καπέλα και άλλα αντικείμενα και έργα τέχνης, κυρίως αυτά που είχαν θέματα από την Ελληνική Θρησκεία που ο Σαβοναρόλα τα ονόμαζε “ματαιότητες” ( πολλά από αυτά τα κατάσχεσαν παράνομα από τους ιδιοκτήτες τους) και τα έκαψαν στην πυρά , επειδή οδηγούσαν στην αμαρτία. Το γεγονός θα μείνει στην ιστορία ως η “Πυρά της ματαιοδοξίας”. “Falo delle vanita”.
Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1453 που έγινε η Άλωση της Κωνσταντινούπολης, πολλοί Βυζαντινοί λόγιοι είχαν καταφύγει στη Δύση και κυρίως στην Ιταλία παίρνοντας μαζί τους ελληνικά χειρόγραφα, έργα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων που υπήρχαν σε ελάχιστα αντίτυπα και πολλά ήταν μοναδικά. Αντιλαμβάνεται λοιπόν κάποιος τη σημασία της καταστροφής τέτοιων σημαντικών έργων της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.
Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα
Ο Σαβοναρόλα γεννήθηκε στη Φεράρα το 1452 από οικογένεια ευγενών με αυστηρές θρησκευτικές αντιλήψεις. Σπούδασε ιατρική, φιλοσοφία, ζωγραφική μουσική, θεολογία. Οι σπουδές του στη θεολογία καθόρισαν την προσωπικότητα του και τη ζωή του. Σαν ιεροκήρυκας άρχισε τα φλογερά του κηρύγματα και σαν Δομινικανός μοναχός έγινε θρησκευτικός ηγέτης της Φλωρεντίας και πολέμιος των καλών τεχνών και γενικά κάθε πνευματικού έργου που θύμιζε την ειδωλολατρική κατεύθυνση της τέχνης και που δεν είχε χριστιανικό θρησκευτικό περιεχόμενο.
Γι’ αυτόν η τέχνη υπηρετούσε την ματαιοδοξία των ανθρώπων. Τα θέματα από την μυθολογία, η απεικόνιση των γυμνών σωμάτων, ο τρόπος απεικόνισης της Παναγίας, προσέδιδαν στα έργα ειδωλολατρικό χαρακτήρα και για αυτό το λόγο έπρεπε να καταστραφούν.
Στις δημόσιες συγκεντρώσεις εναντιωνόταν με σθένος κατά της Αναγέννησης και οποιασδήποτε παράστασης νυμφών και θεών των αρχαίων Ελλήνων και των Ρωμαίων. Όλα αυτά ήταν πολύ “παγανιστικά” για αυτόν.
Η «Πυρά της Ματαιοδοξίας»
Αποτέλεσμα όλων αυτών, το 1497 ήταν η οργάνωση της “πυράς της ματαιοδοξίας”. Έναν χρόνο μετά, στις 23 Μαΐου 1498, το ίδιο εξαγριωμένο πλήθος, μετά από εντολή του Πάπα Αλέξανδρου ΣΤ’, τον συνέλαβε και τον έριξε στην πυρά.
