Τρίτη 22 Φεβρουαρίου: “Παγκόσμια ημέρα σκέψης” των προσκόπων & Η μαρτυρική θυσία των Ελλήνων προσκόπων στα ματωμένα χώματα της Μικρασίας.

Η Σφαγή των Προσκόπων

Η “Παγκόσμια Ημέρα Σκέψης” γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Φεβρουαρίου από το 1926, σε ανάμνηση της γέννησης του ιδρυτή του προσκοπισμού Λόρδου Μπέϊντεν-Πάουελ (22/2/1857). Την ημέρα αυτή γίνονται διάφορες προσκοπικές και οδηγικές εκδηλώσεις καθώς και έρανοι βοήθειας σε προσκοπικές ομάδες φτωχών χωρών.

Γράφει η Μαρία Σιταρίδου-Τρουλάκη

Ο Προσκοπικός Όρκος

Υπόσχομαι στην Τιμή μου, να εκτελώ το καθήκον μου προς τον Θεό και την Πατρίδα, να βοηθάω κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση και να τηρώ τον νόμο του προσκόπου.

Στην Ελλάδα το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1910. Η ιδέα του προσκοπισμού απλώθηκε γρήγορα σε όλη τη χώρα και το 1918 έφτασε στην Ιωνία, την Προποντίδα και την Κωνσταντινούπολη, αριθμώντας 119 ομάδες. Εκεί στην Ιωνία γράφτηκαν οι πιό ηρωικές και αιματηρές σελίδες του Ελληνικού Προσκοπισμού.

Το Αϊδίνι, η Κάτω Παναγιά και τα Σώκια έγιναν τόποι μαρτυρίου για τους Έλληνες προσκόπους . Στο Αϊδίνι των 11.000 Ελλήνων κατοίκων υπήρχαν τρεις σπουδαίες προσκοπικές ομάδες. Ο 20χρονος τότε Τούρκος Ατνάν Μεντερές οργάνωσε μία τουρκική προσκοπική ομάδα στην πόλη για αντίπαλο δέος. Όμως οι παρελάσεις των Τούρκων προσκόπων με τα κόκκινα φεσάκια μόνο θυμηδία προκαλούσαν.

Στις 14 Μαΐου 1919 οι Έλληνες του Αϊδινίου υποδέχονται τον Ελληνικό Στρατό με τιμές και σημαιοστολισμούς ψάλλοντας τον Εθνικό ύμνο. Μετά από λίγες μέρες όμως, ο διοικητής των Ελληνικών δυνάμεων σημαίνει την υποχώρηση και αφήνει τους προσκόπους να τον καλύψουν. Τα μεγαλύτερα παιδιά παίρνουν τα όπλα και τα μικρότερα γίνονται αγγελιοφόροι, σύνδεσμοι, οδηγοί, διερμηνείς, βοηθούν τους τραυματίες, μεταφέρουν πυρομαχικά. Οι μικροί ήρωες με τα γαλάζια μαντήλια ,τα κοντά παντελόνια και τα γυμνά γόνατα διδάσκουν ηρωισμό.

Βιβλίων Γη

Πολλοί από τους προσκόπους έχασαν τη ζωή τους, βοηθώντας τους αμάχους Έλληνες και Τούρκους τις τρεις μέρες της σφαγής. Επέζησαν μόνο 31 πρόσκοποι αλλά και αυτοί με τον αρχηγό τους Νίκο Αυγερίδη πού ήταν ο τοπικός έφορος του Αϊδινίου, αρνήθηκαν να αλλαξοπιστήσουν φωνάζοντας “Ζήτω η Ελλάδα”.

Στις 18 Ιουνίου 1919 σε έναν ελαιώνα λίγο έξω από την πόλη βασανίστηκαν και σφαγιάστηκαν από τον Μεντερέ και τους Τσέτες του. Από τα κορίτσια πρώτη μαρτύρησε η εικοσάχρονη ομαδάρχισσα Έλλη Σφέτσογλου επειδή ήταν επικεφαλής της τιμητικής υποδοχής του Ελληνικού στρατού. Την βίασαν, την βασάνισαν και την εκτέλεσαν.

Ο Νίκος Αυγερίδης κρατήθηκε στα υπόγεια του Διοικητηρίου μαζί με τους προσκόπους του και αφού τον τύφλωσαν, κατέσφαξαν μετά όλους. Τρεις μέρες έλειψαν από την πόλη οι Έλληνες στρατιώτες. Την τέταρτη μέρα, επιστρέφοντας με άλλο διοικητή και αφού κυνήγησαν τους Τσέτες, αντίκρισαν το αποτρόπαιο θέαμα. Από τους 11.000 Αϊδινιώτες είχαν σωθεί μόνο 4.500, οι ορθόδοξες και αρμενικές εκκλησίες είχαν καεί, τα σπίτια είχαν καταστραφεί.

Η Σφαγή των Προσκόπων

Μετά το Αϊδίνι σειρά πήραν τα Σώκια. Η όμορφη κωμόπολη της Σμύρνης ήταν υπό Ιταλική Διοίκηση από το 1919 μέχρι το 1922. Εκεί 78 πρόσκοποι φυλακίστηκαν μαζί με τους προκρίτους της περιοχής εντελώς αναίτια. Τον Απρίλιο του 1920, όταν ο Ελληνικός στρατός πλησίαζε την περιοχή, οι Τσέτες τους έσυραν στα βουνά, όπου χάθηκαν τα ίχνη τους. Στην Κάτω Παναγιά (σημερινό Γενίκιοϊ), τον Αύγουστο του 1922, 14 πρόσκοποι και 800 συγχωριανοί τους, βρήκαν μαρτυρικό θάνατο επειδή αρνήθηκαν να αλλαξοπιστήσουν. Βαρύς ο φόρος αίματος των Ελλήνων προσκόπων στη Μικρά Ασία .

Ο διοικητής του Α’ Σώματος Στρατού, αντιστράτηγος Νίδερ, έλαβε την εξής αναφορά στο επιτελείο του:

πρό των διαπραχθέντων κακουργημάτων, ωχριά και η ωμή αγριότης των θηρίων! Τα θύματα των οι Τούρκοι βασάνισαν απαισίως πριν ή τα κατασφάξωσι. Απέκοπταν ώτα, ρίνας, απέσπων τους οδόντας, εξόρρυσαν τους οφθαλμούς, εβίαζαν παρθένους, απέκοπταν τους μαστούς των και εις άπειρα άλλα μαρτύρια τα υπέβαλλαν προ του φόνου.

Ο σφαγέας των 31 προσκόπων του Αϊδινίου, ο Μεντερές, έγινε αργότερα πρωθυπουργός της Τουρκίας, υπήρξε υπεύθυνος του πογκρόμ των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το ’55 και καταδικάστηκε σε θάνατο με απαγχονισμό το 1961. Ο διοικητής Σχοινάς πέρασε στρατοδικείο για εγκατάλειψη θέσης. Η Ελλάδα τίμησε τη θυσία των μικρών ηρώων και την σημαία τους, απονέμοντας το “Μετάλλιο της Στρατιωτικής Αξίας Α’ Τάξεως”.

Εμείς, οι κατοπινοί Έλληνες, δεν πρέπει να αφήσουμε τη μνήμη της θυσίας των ηρωικών ανήλικων παιδιών της Μικράς Ασίας να ξεθωριάσει.

Μαρία Σιταρίδου-Τρουλάκη

Σχετικές δημοσιεύσεις