Η πολυαγαπημένη Ελληνίδα συγγραφέας με τα πασίγνωστα λογοτεχνικά έργα “Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα” και τα παιδικά “Το καπλάνι της βιτρίνας” και “Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου”, έσβησε πριν δύο χρόνια, στις 27 Φεβρουαρίου του 2020.
Γράφει η Μαρία Σιταρίδου-Τρουλάκη
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 1923 από πατέρα Κρητικό και μητέρα Σαμιώτισα. Τα πρώτα παιδικά της χρόνια τα πέρασε στη Σάμο και όταν έφτασε σε σχολική ηλικία, η οικογένεια μετακινήθηκε στο Μαρούσι, στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας.
Όντας μαθήτρια του γυμνασίου ξεκίνησε να γράφει, στην αρχή έργα για το κουκλοθέατρο ( ο Κλούβιος δικό της δημιούργημα) και στη συνέχεια διηγήματα και νουβέλες που δημοσιεύονταν σε λογοτεχνικά περιοδικά. Τα χρόνια της Γερμανικής κατοχής προσχώρησε στο αριστερό κίνημα, υπερασπιζόμενη την ιδέα της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, με αποτέλεσμα η ίδια και ο σύντροφός και κατοπινός σύζυγός της, ο θεατρικός συγγραφέας Γεώργιος Σεβαστίκογλου, να ζήσουν σαν πολιτικοί πρόσφυγες στη Σοβιετική Ένωση από το 1952 μέχρι το 1964. Εγκαταστάθηκαν πρώτα στην Τασκένδη και κατόπιν στην Μόσχα. Στην Ελλάδα ήρθαν το ’64 και έζησαν για τρία χρόνια μέχρι το ξέσπασμα της δικτατορίας. Το ’67 πήγαν στο Παρίσι, όπου και έμειναν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 70 , οπότε επέστρεψαν με τη μεταπολίτευση.
Τα λογοτεχνικά της έργα διακρίνονται για την καθαρή, λιτή γραφή, για το χιούμορ και την διεισδυτική ματιά της σε πρόσωπα και καταστάσεις και έχουν αγαπηθεί από Έλληνες και ξένους αναγνώστες, ενήλικες και κυρίως παιδιά. Με φόντο τα ιστορικά γεγονότα, η Άλκη Ζέη έπλαθε τις ιστορίες της, αντλώντας στοιχεία από τις προσωπικές της εμπειρίες και από την καθημερινότητά της.
Το 1963 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα, “Το καπλάνι της βιτρίνας”. Θεωρείται σπουδαίο δείγμα της Ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας, αγαπήθηκε και από ενήλικους αναγνώστες, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, διακρίθηκε στο εξωτερικό και επανεκδίδεται μέχρι και σήμερα. Ακολούθως, έγραψε πολλά βιβλία, κυρίως παιδικά και πολλές μεταφράσεις από τη Γαλλική, την Ιταλική και την Ρωσική γλώσσα.
Τον Δεκέμβριο του 2019 εμφανίστηκε για τελευταία φορά στην κατάμεστη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής, σε μία τιμητική βραδιά που διοργανώθηκε επ’ ευκαιρία της κυκλοφορίας του τελευταίου της βιβλίου “Ένα παιδί από το πουθενά” από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Η Άλκη Ζέη έκανε γνωστή την σύγχρονη Ελληνική λογοτεχνία στο εξωτερικό, καθώς το σύνολο του έργου της μεταφράστηκε και κυκλοφορεί σε πολλές χώρες του κόσμου. Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων της Κύπρου, των Πατρών, και του ΑΠΘ. Το 2015 τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής. Στο αυτοβιογραφικό της βιβλίο “Με μολύβι Φάμπερ νο2”.
Μνήμη και πολλή αγάπη χρειάστηκε για να γράψω την ιστορία της ζωής μου στο μυθιστόρημα αυτό. Μπορείς να λες ό,τι φαντάζεσαι, να κινήσεις τους ήρωες σου όπως θέλεις, να τους βάζεις να λένε ότι σκέφτεσαι εσύ, όταν όμως τα πρόσωπα είναι αληθινά, δεν γίνεται ούτε τόσο δα να λαθέψεις, μια και κανείς τους δεν μπορεί πια να σε επιβεβαιώσει ή να σε διαψεύσει. Ευτυχώς που υπάρχει η αδελφή μου και η μνήμη της είναι αλάνθαστη και η ζωή της μπλέκεται με τη δική μου. Μόλις διάβασε αυτά που έγραψα, μου είπε: «έτσι ζήσαμε, έτσι ήταν αυτοί που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε».
«Τώρα» της λέω, «που ξαναθυμήθηκες την ιστορία μας, θα ‘θελες να είχαμε ζήσει μία άλλη ζωή;»
«Με τίποτα!» μου αποκρίθηκε αυθόρμητα.
«Με τίποτα!» συμπλήρωσα και εγώ…
