ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ La MADDALENA, ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΜΑΚΡΗ

Γράφει η Νατάσα Μουτούση

Είναι πολλές οι παράμετροι εκείνες που κάνουν ένα βιβλίο να ξεχωρίζει. Δεν είναι μόνον η ευφυής έμπνευση σε μία ιδιαίτερη μυθοπλασία. Είναι ο ελκυστικός τρόπος γραφής και το σωστά δομημένο κείμενο με το κατάλληλο λεξιλόγιο. Είναι οι έξυπνοι, ουσιαστικοί διάλογοι οι οποίοι αφήνουν κάτι το παραγωγικό στον αναγνώστη και δικαιολογούν τον σημαντικό λόγο “ύπαρξής” τους. Όταν δε το κείμενο εμπλουτίζεται με αποσπάσματα από λογοτεχνικά ντοκουμέντα τοποθετημένα στα κατάλληλα σημεία της πλοκής, τότε ο αναγνώστης κερδίζει σε απόλαυση, συγκίνηση και γνώση. Ρίχνει η συγγραφέας έναν σπόρο σε γόνιμο έδαφος, το οποίο βλασταίνει και οι κλώνοι του γεμίζουν καρπούς .Γεύεται ο αναγνώστης τους καρπούς και κατακλύζεται από αναγνωστική ευφορία. Γιατί η πένα της Βικτωρίας Μακρή διαθέτει τα αναφερθέντα χαρακτηριστικά και, απελευθερωμένη με ρεαλισμό από στερεότυπα, διεγείρει τον νου και διδάσκει.

Θεματικός άξονας του βιβλίου είναι η ΓΥΝΑΙΚΑ. Στοχεύει η δημιουργός να αναδείξει τη χειραφέτηση της γυναίκας, το δικαίωμά της για αυτοδιάθεση. Στοχεύει στις αρρυθμίες που παρουσιάζονται στις σχέσεις με τα “πρέπει”, τις ρυθμίζει και τις μεταλλάσσει σε “θέλω” παραβλέποντας επιβαλλόμενους κοινωνικούς κανόνες και στερεότυπα. Γιατί η ζωή είναι σαν το νόμισμα. Έχει δύο όψεις.

Επιλέγονται ως πρωταγωνίστριες τέσσερις γυναίκες διαφορετικών ηλικιακών ομάδων, από διαφορετικές χώρες με ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία και κουλτούρα. Μεμονωμένες οντότητες που δεν τις συνδέουν κανενός είδους συγγενικοί δεσμοί, αλλά μόνον η γυναικεία υπόσταση που τις ενώνει σε μία Μονάδα με κοινά στοιχεία. Δημιουργούνται τέτοιοι δεσμοί, ισχυρότεροι από εκείνους τους δεσμούς αίματος.

Η Ζερμέν είναι μία νέα κοπέλα Εβραϊκής καταγωγής από τη Θεσσαλονίκη. Μικρό κοριτσάκι γίνεται τραγικός μάρτυρας της σύλληψης όλης της οικογενείας της από τους Ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και της μεταφοράς τους χωρίς επιστροφή από το Άουσβιτς. Εκείνη προστατευμένη από φιλική οικογένεια, γλυτώνει, αλλά μεγαλώνει χωρίς το μητρικό χάδι. Αποφασίζει να καταφύγει στην Αθήνα όπου αρχίζει να εργάζεται, προσπαθώντας να ορθοποδήσει υψώνοντας τείχη σε σχέσεις και αισθήματα για μην πληγωθεί ξανά.

Η Μπαχάρ γεννιέται στην Αθήνα και μυρίζει ανατολίτικα αρώματα, όπως η μητέρα της που είναι από την Τουρκία. Ο πατέρας της, που δε γνωρίζει ποτέ, ένας Έλληνας, που η μητέρα της είχε μία ολιγοήμερη σχέση, εξαφανίζεται. Η μητέρα της πεθαίνει ξαφνικά και η Μπαχάρ υιοθετείται σε νηπιακή ηλικία χωρίς να μάθει την αλήθεια. Γνωρίζει την απόλυτη αγάπη, στοργή και φροντίδα από τη θετή μητέρα της, όπως οι θετές μητέρες γνωρίζουν πολύ καλά να πράττουν, αφού η υιοθεσία είναι αποκλειστικά δική τους επιλογή.

Η Γκέρντα προέρχεται από τα νησιά Φερόες που ανήκουν στη Δανία. Ταξιδεύει στην Κέρκυρα για διακοπές, όπου συνάπτει δεσμό με Έλληνα, ένας δεσμός που δεν ευδοκιμεί. Μην έχοντας κανέναν να την περιμένει πίσω στη πατρίδα της, προτιμάει να παραμείνει και να εργαστεί στο νησί, με το οποίο δένεται και γίνεται δεύτερη πατρίδα της.

Η Σαβέρια αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη Σικελία όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε από τον φόβο της Μαφίας, που είναι μπλεγμένη η οικογένειά της. Αισθάνεται ότι απειλείται η ζωή της. Κινδυνεύει από τη βεντέτα, ένα κώδικα τιμής μαφιόζικο. Πηγαίνει για σπουδές στο Μιλάνο και παραμένει εκεί, όπου εργάζεται μετά το πέρας των σπουδών της.

Όλες οι γυναίκες αναζητούν χαμένες σταθερές στη ζωή τους. Κοινό σημείο αναφοράς η απώλεια με τον έναν ή άλλο τρόπο των αγαπημένων γονιών τους. Η μοναξιά τους μετουσιώνεται σε μία δυνατή, άδολη φιλία, όπως λίγες μπορούν να υπάρξουν.

Οι άνδρες έχουν δευτερεύοντες ρόλους, αλλά όχι ασήμαντους. Έντεχνα δεν ονοματίζονται στην πλοκή, αλλά γίνονται γνωστοί με χαρακτηριστικά κωδικοποιημένα ονόματα όπως “ο όμορφος”, “ο χαμογελαστός” και “ο ναπολιτάνος”. Γιατί για μερικούς άνδρες οι γυναίκες είναι η συντροφιά της νύχτας, αλλά κι ο μπελάς τους την ημέρα και γνωρίζουν καλά πώς να ξεφεύγουν στα δύσκολα.

Η ζωή, σαν πίνακας ζωγραφικής, χρωματίζεται ανάλογα. Άλλο χρώμα για το ψέμα, άλλο για την αλήθεια. Το ωραιοποιημένο ψέμα μπορεί να είναι προτιμότερο από την επώδυνη αλήθεια; Τι χρώμα του ταιριάζει;

Το βιβλίο είναι ένας ύμνος στη γυναίκα κατά κύριο λόγο. Υμνείται η αληθινή μητέρα όσο και η θετή. Τονίζεται ο απόλυτος σεβασμός στο μεγαλείο της μητρότητας και της πράξης υιοθεσίας. Αναδεικνύεται η δύναμη της φιλίας και απενεχοποιείται η πορνεία. Ερμηνεύεται η ετυμολογία των ρημάτων “μετανοώ”…νοώ μετά… και “συγχωρώ”…συν-χωρώ….κάνω χώρο για κάποιον άλλον. Σπουδαίων ρημάτων με σημασία στον βίο τον ανθρώπινο!

Τα εξομολογητικά κείμενα του ημερολογίου, διανθισμένα με αποσπάσματα λογοτεχνικών κειμένων, γεμίζουν συναισθηματικά κενά και κλείνουν ρωγμές στις σκέψεις. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση σε αυτά τα σημεία διαδέχεται ομαλά την τριτοπρόσωπη με μία ροή που κυλάει… Το πανέμορφο Αρχιπέλαγος La MADDALENA,του οποίου το οικοσύστημα προστατεύεται, είναι η απόλυτη τοποθεσία για γαλήνη ψυχής, η οποία χρήζει μιας άλλης προστασίας.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Η Νατάσα Μουτούση γράφει κριτικές και απόψεις σε βιβλία μυθιστορηματικής θεματικής και μπορείτε να τη βρείτε στο Facebook πατώντας στον σύνδεσμο εδώ.