Γράφει η Σοφία Σιγάλα
Η Μαρία η Α΄, του Οίκου των Τυδώρ, έγραψε με αίμα τις σελίδες της Ιστορίας της Αγγλίας, έως να τη διαδεχθεί η ετεροθαλής αδελφή της, Ελισσάβετ η Α’. Το παρωνύμιο Bloody Mary πάντως, ίσως και να την ακολουθεί αδίκως -μιλάμε για τον 16ο αιώνα. Την Ιστορία δεν την έγραφαν γυναίκες και σίγουρα οι πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες δεν έχουν καμία σχέση με το σήμερα. Ήταν μάλιστα η αφορμή -για να χαριτολογήσουμε- ώστε να δώσει το όνομά της σε ένα από τα πιο διάσημα ποτά. Το δημοφιλές Bloody Mary είναι κόκκινο, σαν το αίμα που έχυσε στη μανία της να εγκαθιδρύσει τον Καθολικισμό στην Αγγλία και το αλκοόλ του ποτού είναι ένα «Firewater», στη μνήμη των βάναυσων βασανιστηρίων που υπέστησαν οι Προτεστάντες επί της βασιλείας της.
Η Μαρία Α΄ του Οίκου των Τυδώρ ήταν η καθολική βασίλισσα της Αγγλίας και της Ιρλανδίας από τις 19 Ιουλίου 1553 μέχρι και τον θάνατό της. Κατά τη βασιλεία της διέταξε το κάψιμο στην πυρά περίπου 300 αντιφρονούντων προτεσταντών, αποκτώντας έτσι το προσωνύμιο Αιμοσταγής Μαρία (Bloody Mary). Η προσπάθειά της για την αναβίωση του Καθολικισμού στη χώρα ανατράπηκε από την ετεροθαλή αδελφή και διάδοχό της, Ελισάβετ Α΄, την πιο έξυπνη και σημαντική βασίλισσα όλων των εποχών κατά πολλούς ιστορικούς.
Ήταν το μοναδικό παιδί του Ερρίκου Η’, ενός από τους μακροβιότερους βασιλείς της Αγγλίας και της Αικατερίνης της Αραγονίας, κόρη Καθολικών Μοναρχών της Ισπανίας. Ο Ερρίκος είχε παντρευτεί σε ηλικία 18 ετών την Αικατερίνη όταν εκείνη έμεινε χήρα από τον αδελφό του Αρθούρο, πρίγκιπα της Ουαλίας. Επιθυμούσε διακαώς αρσενικό διάδοχο και αποφάσισε να διαζευχθεί την Αικατερίνη όταν αυτή γέννησε την Mary, ισχυριζόμενος ότι ο γάμος με τη χήρα του αδελφού απαγορευόταν από τη Βίβλο!!!. Αλλά το διαζύγιο χρειαζόταν παπική έγκριση, ο Πάπας ήταν αιχμάλωτος του Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Καρόλου Ε΄, η Αικατερίνη ήταν θεία του Αυτοκράτορα και η παπική έγκριση δε δόθηκε.
Αποτέλεσμα ήταν ο Ερρίκος να διακόψει τις σχέσεις του με το Βατικανό και, αυτομάτως, η Μαρία έπαυε να είναι η διάδοχος του θρόνου του μακροβιότερου, μέχρι τότε, βασιλιά της Αγγλίας. Ο Ερρίκος βέβαια παντρεύτηκε την Ανν Μπολέυν, η οποία επίσης δεν του έδωσε αρσενικό διάδοχο. Γέννησε τη μετέπειτα βασίλισσα της Αγγλίας, Ελισσάβετ την Α’. Το τέλος της μητέρας της Ελισσάβετ ήταν τραγικό, όπως και όλων των άλλων γυναικών του Ερρίκου του Η’.
Η Μαρία, ως νόθο παιδί του Βασιλιά, αποκαλούσε πάντα στη μητριά της «Πόρνη του Βασιλιά». Είχε μεγαλώσει σε ένα αυστηρό περιβάλλον και ο καθολικισμός ήταν η μόνη πίστη που έμαθε, σε αντίθεση με την Ανν που ήταν προτεστάντης. Έζησε, μέχρι και τον θάνατό του, με τον φόβο της δολοφονίας από τον πατέρα της, ώστε να τον διαδεχθεί στον θρόνο η Ελισσάβετ. (Η Ελισσάβετ βέβαια, μετά την εκτέλεση της μητέρας της, έμεινε φυλακισμένη, μέχρι και την αναρρίχησή της στον θρόνο).
Το 1547, ανεβαίνει στον θρόνο, ο ετεροθαλής αδελφός της -9 χρονών- από την τρίτη γυναίκα του πατέρας της, Εδουάρδος, ο οποίος -οι σύμβουλοί του- εξαπολύουν διωγμό στην καθολική πίστη. Η Μαρία παρακολουθεί στη σκιά, μέχρι τον θάνατό του, στα 15 του χρόνια από φυματίωση. Ο Εδουάρδος απέκλεισε την Μαρία και την Ελισάβετ από την διαδοχή και όρισε διάδοχό του, την εγγονή μιας αδερφής του Ερρίκου Η΄, τη λαίδη Τζέιν Γκρέυ. Στις 10 Ιουλίου του 1553 η Τζέιν Γκρέυ στέφθηκε βασίλισσα αλλά εννέα μόλις μέρες αργότερα, η Μαρία κατόρθωσε να ανατρέψει την κατάσταση. Η Τζέιν Γκρέυ καθαιρέθηκε και φυλακίστηκε και η Μαρία ανακηρύσσεται βασίλισσα.
Η Μαρία, στα 37 της χρόνια, παντρεύεται τον καθολικό Φίλιππο της Ισπανίας, ο οποίος έχει ίσα δικαιώματα με τη βασίλισσα. Στο πρώτο κοινοβούλιο στο οποίο πήρε μέρος, καταργεί τον προτεσταντισμό και καταδιώκει όλον τον προτεσταντικό κλήρο, κυρήττει την αγαμία των ιερέων και κάνει και πάλι έγκυρο τον γάμο του πατέρα της με τη μητέρα της. Οι κινήσεις της, με αυτές του συζύγου της είναι οι περισσότερες αποτυχημένες, χάνει το Καλαί, τη μόνη χέρσα γη που έχει η Αγγλία και ξεκινάει ένα ανελέητο κυνηγητό εναντίον όσων πιστεύουν στον προτεσταντισμό.
Η αιματοβαμμένη βασίλισσα
Από την ημέρα που έγινε βασίλισσα μέχρι και το θάνατό της, πέντε χρόνια μετά, η Μαρία θα διατάξει την εκτέλεση όλων των αντιφρονούντων καθώς είχε αποφασίσει να καθαρίσει την Αγγλία από τους αιρετικούς, με τον αριθμό τους να ξεπερνά τις τριακόσιες εκτελέσεις. Θα επαναφέρει τον μεσαιωνικό νόμο που επιτρέπει το θάνατο διά πυράς και η μυρωδιά καμένης σάρκας θα καλύψει όλη την Αγγλία. Τότε θα πάρει και το όνομα «Αιματοβαμμένη Μαρία». Στην πυρά θα κάψει και τον μεγαλύτερο εχθρό της, τον Επίσκοπο Κράνμερ, που είχε ακυρώσει το γάμο του Ερρίκου με την Αικατερίνη. Η Μαρία θα φυλακίσει τον Επίσκοπο στον Πύργο του Λονδίνου για δύο χρόνια. Αν και ο Επίσκοπος αποποιήθηκε την πίστη του έξι φορές, η Μαρία τελικά διέταξε να καεί. Η εκτέλεσή του θα εξοργίσει ακόμα και τους Καθολικούς που θεωρούσαν ότι ήταν παράνομη. Η Μαρία πλέον έχει καταντήσει ένας μισητός μονάρχης.
Η Μαρία ήταν μια πολύ όμορφη βασίλισσα. Στα τελευταία χρόνια της ζωής της είναι ένα αποκρουστικό πλάσμα, ένας ράκος τόσο σωματικό όσο και ψυχικό. Οι μαρτυρίες των μετέπειτα κοντινών της προσώπων θα την περιγράψουν ως μια γυναίκα που φαινόταν γριά, αν και δεν ήταν, πως είχε πολλούς και συχνούς πυρετούς, κρίσεις, κατάθλιψη -λόγω της αντιδημοτικότητάς της- και πολύ χαμηλή όραση. Πέθανε στις 17 Νοεμβρίου του 1557, από καρκίνο της μήτρας ή των ωοθηκών ή από γρίπη και τη διαδέχεται η ετεροθαλής αδερφή της, Ελισάβετ.
Συμπεράσματα
Ο μύθος της «Αιμοσταγούς Μαίρης» είναι ένας από τους αμφιλεγόμενους μύθους. Η πρώτη βασίλισσα της Αγγλίας δεν ήταν ένας εκδικητικά βίαιος άνθρωπος, ούτε μια αξιολύπητη, ερωτοχτυπημένη γυναίκα που θα ήταν καλύτερα να είναι καλόγρια. Ήταν πεισματάρα, άκαμπτη και σίγουρα με ελαττώματα, αλλά ήταν επίσης το προϊόν της εποχής της, κάτι τόσο ακατανόητο για τη σύγχρονη εποχή όσο ο κόσμος μας για τον δικό της. Άνοιξε τον δρόμο για την κυριαρχία της αδερφής της, δημιουργώντας προηγούμενα που η Ελισάβετ δεν αναγνώρισε ποτέ από την προκάτοχό της και κατάφερε πολλά σε τομείς όπως η δημοσιονομική πολιτική, η θρησκευτική εκπαίδευση και οι τέχνες. Για όλα τα λάθη της και ανεξάρτητα από το αν κάποιος τα εξετάζει σε επίπεδο αποκατάστασης ή εξευτελισμού, η Μαίρη – η πρώτη που απέδειξε ότι οι γυναίκες μπορούν να κυβερνήσουν την Αγγλία όπως οι άνδρες – κατέχει μοναδική θέση στη Βρετανική ιστορία. Ως πρώτη βασίλισσα της Αγγλίας, η Μαίρη αντιμετώπισε την ίδια πρόκληση που αντιμετώπισαν γυναίκες ηγεμόνες σε ολόκληρη την ήπειρο, την έλλειψη εμπιστοσύνης εκ μέρους των συμβούλων και των επιτελών της στην ικανότητα διακυβέρνησης των γυναικών. Ίσως στη σημερινή εποχή να θεωρείτο μια δυναμική γυναίκα που, με τις δικές της αποφάσεις, και όχι των επηρεασμένων από το φύλο της συμβούλων της, να έδινε μια διαφορετική εικόνα διακυβέρνησης.
