Ο χρόνος ορίζει τη μνήμη και, αντίστροφα, χωρίς μνήμη δεν υφίσταται χρόνος. Στο μυθιστόρημα, οι διαδοχές του χρόνου είναι παράλληλες και ενώνουν το παρόν, το παρελθόν και, με μια δραματική προοικονομία, το μέλλον, μέσα από τις ιστορίες των ηρώων. Αν και οι ζωές τους έχουν χρονικό όριο, η μοίρα τους γίνεται πεπερασμένη και κληρονομείται από γενιά σε γενιά.
Η ποίηση ήταν ένα είδος λογοτεχνίας που πάντα μου δημιουργούσε απορία και θαυμασμό. Χωρίς να χρησιμοποιούνται περιφραστικές προτάσεις, χωρίς επεξήγηση και ιδιαίτερη ανάλυση, διαλόγους και πολλές σελίδες γράφεται του κόσμου η αλήθεια, η Ιστορία, τα συναισθήματα. Μια ζωή μπορεί να κλειστεί μέσα σε λίγους στίχους, να τραγουδηθεί, να απομνημονευτεί. «Ω, πόσο βάσανο μεγάλο το βάσανο είναι της ζωής…» Οι «Μοιραίοι» είναι το πρώτο ποίημα που διάβασα και ανέλυσα στο σχολείο. Έτσι γνώρισα τον Κώστα Βάρναλη. Δεν ξέρω αν υπάρχει ακόμα θέμα για τους πολιτικοποιημένους συγγραφείς στα σχολεία -μέχρι και έκθεση…
